Zero emissie

Walther Ploos van Amstel, lector City Logistics, Hogeschool van Amsterdam

De transitie van diesel naar elektrisch in de stad brengt nogal wat teweeg in het goederenvervoer. Om dat betaalbaar en betrouwbaar te realiseren, moeten we ons volgens Walther Ploos van Amstel op 5 niveaus slim voorbereiden.

In het Klimaatakkoord staat dat in 30 tot 40 grotere steden voor de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek uiterlijk in 2020 middelgrote zero emissiezones hebben vastgesteld. Die zullen met ingang van 2025 voor goederenvervoer gelden. Een stevige ambitie, die mogelijk 40 duizend vrachtwagens en bijna 1 miljoen bestelauto’s gaat raken. Mogen die over 6 jaar allemaal niet meer de stad in?

Grotere, maar vooral kleinere zelfstandige ondernemers liggen daarvan wakker. Hoe regel je die zero emissie stadslogistiek betaalbaar en betrouwbaar, terwijl het aanbod van voertuigen nog niet eens beschikbaar is? Hun bedrijfsvoering moet anders wanneer ze beginnen met elektrisch vervoer. Je moet vijf keer slim nadenken om je succesvol voor te bereiden op zero emissie stadslogistiek.

Slim voertuigen kiezen

De eerste vraag is wat in 2025 het passende voertuig is. Het uit gewoonte inruilen van de dieselbestelauto voor een elektrische bestelauto is niet slim. Overweeg de inzet van lichte elektrische voertuigen, zoals vrachtfietsen. Er zijn al geslaagde voorbeelden bij pakketbezorging, horecabevoorrading, servicelogistiek en zelfs in de bouw.

Of kan het helemaal zonder voertuig, door een andere organisatie van de levering van materialen? Zijn echt al die voorraden in de bestelauto nodig? Ricoh en Canon werken in grote steden al met wandelende monteurs.

Slim rijden

Met een korte actieradius en de nodige oplaadtijd is een betere, dynamische planning nodig.

De rijstijl en de routekeuze bepalen hoe groot de actieradius in de praktijk is. De nieuwe voertuigen hebben boordcomputers die de voertuigprestaties, de status van de rit, de accu en de rijstijl van de chauffeur monitoren. Samen met actuele verkeersinformatie kan een goede planning worden gemaakt voor de betrouwbare inzet van het elektrische voertuig.

De berijder speelt een grote rol bij het ‘brandstofverbruik’. Hoe ga je straks de berijders stimuleren om slim te rijden? Transportondernemers betrekken hun chauffeurs nu al met ‘gamification’ bij slimmer rijden.

Slim laden

De lokale overheid moet bij zero emissiezones een slimme laadinfrastructuur faciliteren. Veruit de meeste bestelauto’s staan bij de bloemist, bouwer of monteur voor de deur thuis. Zijn daar voldoende laadpalen? Is er genoeg stroom?

En, als de bestelauto of vrachtwagen in de stad is, kan de chauffeur dan bijladen bij een winkelcentrum of kantorenlocatie? Is er bij grote bouwprojecten nagedacht over een laadplein voor de bouwbusjes die uit de regio komen? En, hoe vindt de chauffeur de weg naar een beschikbaar laadpunt?

Voor bedrijventerreinen waar veel voertuigen moeten kunnen laden is een visie nodig op slimme energieopwekking en -distributie; vehicle-to-building-to-grid. Op termijn moeten energie-intensieve bedrijven aparte aandacht krijgen in omgevingsvisies en ruimtelijke ordeningsplannen. Beschikbaarheid van stroom wordt een vestigingsplaatscriterium.

Naast investeringen in de eigen laadinfrastructuur, zijn ook investeringen nodig in smart charging. Hoe verdeel je het laden van de voertuigen over de nacht? Voor de aanbieders van zero emissiemobiliteit liggen hier kansen om nieuwe energiediensten aan te bieden.

Slim inkopen

Elektriciteit is alle behalve gratis. Diesel is bij elke pomp te koop voor eenzelfde prijs per liter. Bij stroom is dat anders. De prijzen aan de paal lopen sterk uiteen, zeker als je ook nog eens snel wilt laden. Dan is elektriciteit al snel duurder dan diesel. De fleetmanagers moeten de inkoop van energiediensten slim regelen.

Slim reguleren

Op de weg naar 100 procent zero emissie stadslogistiek speelt de lokale overheid een belangrijke rol bij intelligent toegangsbeheer; wie mag er wel of niet de stad in? Privileges kunnen ondernemers over de drempel helpen met vrijstelling van venstertijden, gebruik van busbanen en toegang tot zero emissie laad- en losplekken. Nieuwe verkeersmanagementsystemen kunnen de reguliere en digitale handhaving ondersteuning.

Zero emissie is nodig voor het Klimaatakkoord en draagt bij aan schone lucht in de stad. Er is veel nodig om dat betaalbaar en betrouwbaar te realiseren. Een publiek-private samenwerking is nodig om de transitie van diesel naar elektrisch in de stad mogelijk te maken. Wacht in elk geval niet af tot 2025. Begin vandaag alvast met het nemen van de juiste, slimme beslissingen.