Atlas Bereikbare Stad
Nederlandse steden staan voor een hele reeks aan uitdagingen. Er moeten woningen bij komen, stadscentra worden zero-emissiezones en de economie moet blijven groeien. Wat dat betekent voor de bereikbaarheid en leefbaarheid is nu inzichtelijk gemaakt in de Atlas Bereikbare Stad.
Tekst: Manon van Ketwich
Jeroen Steenbakkers
Joost de Kruijf
De Atlas geeft inzicht in de huidige bereikbaarheid, de link naar de bebouwde omgeving en kan gebruikt worden om scenario’s in te toetsen. Voor beleidsmakers mobiliteit een waardevol instrument om rationele keuzes op te baseren. Maar wat verstaan we nu eigenlijk onder bereikbaarheid? “Met bereikbaarheid geven we aan hoe makkelijk of moeilijk we van A naar B komen”, legt Joost de Kruijf van Logistics Community Brabant (LCB) uit. Hij ontwikkelde het concept achter de Atlas Bereikbare Stad en samen met Jeroen Steenbakkers van techbedrijf Argaleo kwam het geheel tot leven.
Waardevol voor beleidsmakers
In de Atlas, een digitaal twin platform, is bijvoorbeeld te zien hoe goed voorzieningen als scholen of bedrijventerreinen te bereiken zijn per fiets. “De bereikbaarheid baseren we op gps-data van fietsers. Daarmee kunnen we zien hoe snel of hoe langzaam fietsers zich over de weg verplaatsen en welke routes ze kiezen. Dat kunnen we ook inzichtelijk maken voor het OV, maar daar spelen ook andere factoren een rol, zoals de wachttijd bij de halte en de kosten voor een kaartje.” Uiteraard is de score die uiteindelijk uit de data rolt niet geheel objectief. De ene fietser is de andere niet. Waar de een het prima vindt om twintig minuten te moeten trappen is dat voor een ander een brug te ver. “Dat klopt”, weet De Kruijf. “Toch zijn inzichten uit de Atlas beleidsmatig waardevol. Door de combinatie met andere databronnen ontstaat een goed beeld van het daadwerkelijke gedrag en met de opkomst van de technologie en toenemende beschikbaarheid van data, wordt het alleen nog maar beter.”
“Sommige gemeenten hebben het idee dat we alle data overnemen, waar we soms juist een buitenboormotor kunnen zijn die processen versnelt.”
In de Atlas kunnen beleidsmakers ook scenario’s toetsen. Met de enorme woningbouwopgave geen overbodige luxe. Het risico dat volgens De Kruijf op de loer ligt is dat al deze nieuwe duurzaam gebouwde woningen straks niet duurzaam bereikbaar zijn. Er zullen nieuwe wijken gebouwd gaan worden, wellicht ook direct voorzien van laadinfra voor elektrische auto’s, maar hoe wordt de structurele bereikbaarheid met het ov en hoogwaardige fietsinfrastructuur meegenomen? Dit kan inzichtelijk gemaakt worden met de Atlas Bereikbare Stad. Het helpt dat de Atlas niet alleen de mobiliteitsdata weergeeft, maar meteen sociaal economische gegevens eraan koppelt. “Je kunt dus zien hoeveel mensen een bepaalde bereikbaarheid treft.”
Learning Community
Een groot voordeel van het systeem is dat het heel schaalbaar is. Een analyse die voor Breda wordt gedaan is eenvoudig uit te breiden naar heel Brabant. Argaleo beschikt over meer dan 250 datasets, dat aantal groeit nog steeds. Tegelijkertijd is hiermee het dashboard nooit helemaal af. Door steeds meer organisaties en daarmee datasets aan de Atlas toe te voegen hopen De Kruijf en Steenbakkers een learning community te ontwikkelen en bestaande patronen te doorbreken. Hierbij wordt inmiddels ook actief samengewerkt met specialistische adviesbureaus en kennisinstellingen. Want nog te vaak zijn overheden zoekende om invulling te geven aan echt datagedreven werken en het delen van hun data. De Kruijf: “De mensen die binnen gemeenten verantwoordelijk zijn voor de data-afdeling willen graag zelf iets creëren, terwijl een platform als de Atlas nooit het doel mag zijn, maar een middel.” Steenbakkers vult aan: “Sommige gemeenten hebben het idee dat we alle data overnemen, waar we soms juist een buitenboormotor kunnen zijn die processen versnelt.”
Waar de een de Atlas gebruikt om iets specifiek in op te zoeken, gebruikt de ander het juist om nieuwe dingen te ontdekken. “Onze hele manier van werken is anders dan gebruikelijk en is daarom even wennen voor zowel overheid, ondernemers als onderwijs”, weet De Kruijf.
De komende periode wordt nog een aantal toevoegingen gedaan aan de Atlas Bereikbare Stad, specifiek op het gebied van fiets en openbaar vervoer. Daarmee hoopt LCB samen met kennispartners naast de nationale ook het internationale community learning te ontwikkelen op het gebied van de Bereikbare Stad. “We merken dat de academische wereld niet altijd is aangesloten op de praktijk. Daarom zijn we ook zo blij dat onder andere de TU Eindhoven en TU Delft betrokken zijn bij de Atlas Bereikbare Stad. Doordat steeds meer partijen deelnemen wordt de kracht van de Atlas alleen maar groter.”
