Intensief traject

Wat volgde was een uitgebreid traject met af en toe zelfs de twijfel of het er ooit zou komen. “Terughoudendheid, vooroordelen en de angst voor het onbekende spelen altijd een rol”, aldus Marije. “En daar hadden we dus ook hier mee te maken. Maar drie intensieve en waardevolle jaren leveren binnenkort een zeer bruikbaar handboek op. Niet alleen voor de gemeente Amsterdam maar voor iedere professional in Nederland die meer wil weten over natuurinclusiviteit in de leefomgeving.” Het handboek Natuurinclusieve Bruggen en Kademuren is een technische uitwerking van het Natuurinclusief Bouwen (NiB) voor de vernieuwing, herstel en levensduurverlenging van bruggen en kademuren in de gemeente Amsterdam. Deze natuurinclusieve maatregelen zijn onderdeel van de stadsbrede beleidsopgave om de natuur en biodiversiteit onderdeel te laten zijn van de bouw- en ontwikkelopgave van de stad.

“In het handboek zijn tal van onderdelen echt tot op besteksniveau uitgewerkt”, licht Marije toe. “Mede daardoor hebben we het gat tussen beleid en uitvoering opgevuld. Niemand hoeft het wiel meer opnieuw uit te vinden en er wordt op een uniforme wijze gewerkt. Verder is aan alle relevante en geldende eisen voldaan, van de juridische kaders tot beleidskaders van de gemeente, tot de Unesco eisen die aan de beschermde kademuren gesteld worden, én afspraken met uitvoerende en beherende partijen. Dat geeft alle betrokkenen zekerheid én stelt ze in staat om snelheid te maken. Iets wat gezien de omvang van het programma een must is.”

De definitieve versie van het handboek moet weliswaar nog verschijnen, er wordt al wel volop mee gewerkt. En, belangrijker nog, door het intensieve totstandkomingstraject is het kennisniveau, het draagvlak en de ervaring al enorm verhoogd.

Breder toepasbaar?

Kademuren en bruggen zijn niet in elke gemeente aanwezig, is desondanks de inhoud bruikbaar voor andere professionals met natuurinclusieve ambities? “Zeker”, antwoorden Marije en Maurice unaniem. “Ook op andere type projecten is de in het handboek verzamelde kennis uitstekend toepasbaar. Bovendien is er naast vernieuwing ook aandacht voor levensduurverlenging. Dat maakt het nog breder toepasbaar. En zelfs zonder dat je aan een concreet project werkt, ook dan is het leuk en nuttig om het handboek door te nemen en zo je praktische kennis te updaten.”

Wat heeft het gebracht?

Tot slot nog de vraag wat het hele project volgens Maurice en Marije henzelf en de stad heeft gebracht. “We hebben tientallen gesprekken gevoerd, pilots gedaan, kennis verzameld, mensen geïnformeerd, concepten laten lezen. Af en toe kregen we het gevoel dat we nooit tot een werkbaar document zouden komen. Maar achteraf heeft juist deze intensieve aanpak geleid tot de noodzakelijke basis qua kennis en ambitie bij alle betrokkenen in het programma. Het handboek is weliswaar het tastbare resultaat, maar de basis die we hebben gelegd is minstens net zo waardevol.”

Ze vatten de oogst samen in vijf punten:

• Natuurinclusief bouwen is echt bij alle betrokkenen de standaard geworden. Niet alleen bij de direct betrokkenen bij het Programma Bruggen en Kademuren, maar voor de hele stad.
• Amsterdam heeft waardevolle kennis en ervaring opgedaan over hoe je natuurinclusieve ambities kunt implementeren in stadsbrede programma’s.
• Er is op het gebied van natuurinclusief bouwen een veel betere aansluiting ontstaan tussen visie, beleid, uitvoering en beheer.
• Er is binnen de gemeente een sterk netwerk ontstaan op dit thema. Mensen weten elkaar veel beter te vinden.
• De kennis rond een natuurinclusieve leefomgeving heeft een enorme impuls gekregen.

En wat is jullie persoonlijke boodschap? Marije: “Natuurinclusiviteit kan altijd en overal. Maak het niet te ingewikkeld en begin op kleine schaal.” Maurice: “Zet die natuurinclusieve bril op en kijk op een andere manier naar je omgeving. Je zult verrast zijn over de kansen die je ziet. En koppel die aan ambities op het gebied van verduurzaming, energie, leefbaarheid en biodiversiteit.”