‘Ommetjes’ zijn superbelangrijk, niet alleen nu!
Foto: Shutterstock
Auteurs: Kyra Kuitert en Rosemarie Maas
Tijdens zijn eerste coronapersconferentie zei premier Mark Rutte het al: het is belangrijk om een ommetje te kunnen maken. En met de groeiende virusstress en bijbehorende intelligente lockdown is hij dat steeds blijven herhalen. Met of zonder kinderen, met of zonder hond; iedereen heeft het recht om af en toe een frisse neus te halen. Maar hoe faciliteer je aantrekkelijke ommetjes?
Er zijn logischerwijs veel meer mensen die af en toe een ommetje maken, dan mensen die van ‘a’ naar ‘b’ lopen. Dit functionele lopen is namelijk alleen mogelijk als de betreffende voorziening, zoals winkel, bibliotheek of school, dichtbij huis ligt. Voor verder gelegen bestemmingen pakt de gemiddelde Nederlander al snel de auto of de fiets.
''Al lopend krijgen we meer oog voor architectuur en natuur dicht bij huis. Dingen waar we normaliter aan voorbij rijden, zoals een mooie gevelsteen of een bloeiende magnolia, zien we opeens scherp.''
Tijdens onze masterclasses Prettige Plekken vragen we altijd wie er wel eens een ommetje maakt. Standaard score? Zo goed als 100 procent. Al deze mensen maken in coronatijd nog vaker een ommetje en zelfs die paar mensen die hiervoor nauwelijks ommetjes maakten, gaan nu af en toe in de eigen buurt een luchtje scheppen. Nu we noodgedwongen meer thuis blijven, (her)ontdekken we de nabije omgeving. En dat herontdekken mondt vaak uit in herwaarderen; al lopend krijgen we meer oog voor architectuur en natuur dicht bij huis. Dingen waar we normaliter aan voorbij rijden, zoals een mooie gevelsteen of een bloeiende magnolia, zien we opeens scherp. Het effect van een ommetje op gezondheid is groot, want met dagelijks een half uur stevig doorlopen kom je al aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen. Voor ouderen is het ommetje vaak de laatste mogelijke vorm van bewegen.
Nog veel onbenutte kansen
Een ommetje maken is dus voor velen een vrijwel dagelijkse behoefte. Dan is het wonderlijk dat het ommetje in de vakwereld niet meer aandacht heeft. Het accent ligt vooral op fietsen en functioneel lopen en de wandelaar die een kort rondje langs mooie plekken wil lopen, wordt vergeten. Het recreatieve wandelroutenetwerk is echter in elke buurt belangrijk en heeft vakkundige aandacht nodig. Dit vergt een ‘manier van kijken’ waarbij de beleving van de route op de eerste plaats komt. Aantrekkelijke ommetjes lopen bij voorkeur langs water en groen. Water in een stad geeft het gevoel dat je even kunt ‘ademen’ en is rustgevend. Een groene omgeving is visueel interessant, geeft frisse lucht en is goed voor het immuunsysteem en vermindert stress en angst. In coronatijd extra relevant. Bovendien geeft de natuur ons in deze verwarrende tijd een gevoel van ‘normaal’; de narcissen bloeien gewoon, virus of niet. Niet alleen water en groen, maar ook bijzondere architectuur of kunst zijn boeiend voor ‘het oog’ en een mogelijkheid om een wandelrondje te ontwikkelen.
Tegelijkertijd zien we dat er veel kansen worden gemist. Het voetpad langs een beekje of andere natuurlijke waterloop ontbreekt en er ontstaan modderige olifantenpaadjes daar waar geen logische verbindingen zijn. We zien ook dat met relatief kleine ingrepen een ommetje kan worden gecreëerd of verbeterd. De Vier V’s uit Prettige Plekken (zie kader onderaan pagina) geven houvast voor wat nodig is voor een aantrekkelijk en goed gebruikt ommetje.
Variatie om naar te kijken, belevingskwaliteit, bepaalt of een wandelroute aantrekkelijk is of niet
Nog veel onbenutte kansen
Nu we elkaar niet of minder in restaurants, kroegen of bij de sportclub ontmoeten, krijgt de openbare ruimte een belangrijkere sociale rol. Een uurtje wandelen is een mooie manier om gezond te bewegen en tegelijkertijd op gepaste afstand met iemand bij te praten. Een voorbeeld heel dichtbij: een bekende loopt in deze coronatijd regelmatig over ‘dat ene mooie paadje’ in het dorp, omdat ze weet dat ze daar bekenden tegenkomt voor een praatje. Blijkbaar zijn er velen die juist ‘dat ene mooie paadje’ willen lopen. Onderschat ook het effect van het zogenaamde ’kleine ontmoeten‘ tijdens het ommetje niet. Deze vluchtige contacten tussen onbekende mensen, zoals een praatje met een andere hondenbezitter of even zwaaien naar de bloemenman, bieden in deze voor sommigen eenzame tijden een gevoel van ‘erbij horen’.
We stellen dat aantrekkelijke ommetjes de (be)leefkwaliteit van onze omgeving sterk vergroten en de gezondheid van bewoners en ontmoetingen bevorderen. We nodigen elke gemeente uit om dat ene wat bewoners nog wel kunnen in deze tijd - het maken van een ommetje - te faciliteren. Die zullen niet alleen nu, maar ook als deze periode voorbij is, daar veel plezier aan beleven.
Als er geen pad is langs het water, ontstaat een olifantenpaadje
Ommetjes zijn voor ouderen belangrijk: met een voldoende breed, vlak en stroef pad
