Deskundige ogen
“Een ieder kijkt met zijn eigen deskundige ogen. De één vanuit de ergonomie en bouwkundig oogpunt, de ander vanuit de ervaring en beleving.”
Auteurs: Lieke Helmes en Hans Peter Herwig
Wanneer je de definitie van het woord schouwen opzoekt, krijg je de volgende definities: naar binnen kijken, een ingekeerde waarneming, waarnemen van de conditie van een gebouw, inspecteren, onderzoeken, bezichtigen, nakijken. Allemaal definities van het woord schouwen en toch allemaal met een wat andere lading. Het is maar net met welke ogen er gekeken wordt.
Twee paar ogen zien meer dan één. Als je een situatie met meerderen bekijkt, worden er eerder oplossingen of nieuwe mogelijkheden gezien. Dat is ook wat PBT en Toegankelijk Zwolle dachten toen de gemeente Zwolle aangaf hun veertig meest publieke gebouwen toegankelijker te willen maken. PBT, een technisch adviesbureau voor toegankelijk bouwen met meer dan 30 jaar ervaring en Toegankelijk Zwolle, een belangenbehartigersgroep voor mensen met een beperking, bestaande uit ruim dertig ervaringsdeskundigen. Beiden zetten zich in voor toegankelijkheid van de bebouwde omgeving. En een ieder kijkt met zijn eigen deskundige ogen. De één vanuit de ergonomie en bouwkundig oogpunt, de ander vanuit de ervaring en beleving. De ingenieurs van PBTconsult komen met duurzame toegankelijkheid oplossingen die verankerd kunnen worden in een gebouw, vervoersmiddel, openbare ruimte, of zelfs een evenement.
De ervaringsschouw inzetten als bewustwordingsmoment Niemand anders dan iemand met een beperking kan beter aangeven en laten zien hoe (on)toegankelijk een gebouw is in de praktijk. Tijdens de schouw in gesprek gaan met de gebouwbeheerder creëert bewustwording en inzicht. Dit geldt ook voor beleidsambtenaren of vastgoedeigenaren. Dit creëren van bewustwording en aandacht vragen is een eerste stap. En soms kunnen eenvoudige aanpassingen al een grote verbetering geven. Denk aan het anders plaatsen van bloembakken die in een looproute staan of wegbewijzering in een gebouw verduidelijken. Andere aanpassingen vragen om een grotere aanpak, waarbij een bouwkundig advies nodig is. Zo kan de toegang tot een gebouw soms beter verplaatst worden dan verbouwd, omdat bij de verbouwing van de bestaande situatie nooit een optimaal resultaat bereikt kan worden of omdat verplaatsen goedkoper is dan verbouwen. Maar ook de beslissing waar een lift voor goede toegankelijke toegang tot verdiepingen geplaatst kan worden, vraagt om bouwkundig inzicht en ontwerpervaring.
Gezamenlijk besluit In de openbare ruimte is het aanleggen van geleidelijnen een kunst op zich. Dat vraagt om inzicht in hoe slechtzienden hun weg vinden en de technische mogelijkheden in de openbare ruimte. En ook dan blijft de afstemming met de ervaringsdeskundige, de gebruiker van het gebouw, belangrijk. Om elke keer de check te maken of iets ook toegankelijk in de praktijk is. Maar ook voor de communicatie. Niet altijd kan tot de meest toegankelijke oplossing gekomen worden, omdat er andere belangen aanwezig zijn. Het is goed om hierover te communiceren met de ervaringsdeskundigen, zodat het een gezamenlijk besluit is en er niet ‘bepaald wordt voor'.
Bouwbesluit ontoereikend Het draait allemaal vaak om de vraag: wanneer is een gebouw toegankelijk? In Nederland geeft het Bouwbesluit een paar voorschriften die invloed hebben op de toegankelijkheid. Dit kan gezien worden als het absolute minimum. In de praktijk is er echter veel meer nodig om een toegankelijk gebouw of een goed toegankelijke openbare ruimte te creëren. Bij PBTconsult is daar goed over nagedacht. Het bedrijf ontwikkelde de ITSstandaard, een norm die houvast geeft voor alles wat nodig is bovenop het Bouwbesluit. Het is de meeste uitgebreide norm voor toegankelijkheid in Nederland die door veel architecten en bouwers wordt gebruikt om toegankelijkheid te vertalen naar de praktijk. Met de ITstandaard kun je ook heel goed de toegankelijkheid van een gebouw vanuit een bouwkundig en ergonomisch standpunt toetsen.
Seminar Toegankelijk Gemeentelijk Vastgoed Nieuwsgierig naar de volledige methode/manier van samenwerken? PBT en Toegankelijk Zwolle geven meer uitleg hierover tijdens het seminar Toegankelijk Gemeentelijk Vastgoed op 7 oktober in Zwolle. In aanloop naar oktober zullen verschillende online bijeenkomsten georganiseerd worden
“Niet altijd kan tot de meest toegankelijke oplossing gekomen worden, omdat er andere belangen aanwezig zijn. Het is goed om hierover te communiceren met de ervaringsdeskundigen, zodat het een gezamenlijk besluit is en er niet ‘bepaald wordt voor'.”