Apeldoornse klimaatstraat eerste zaadje voor klimaatbestendig centrum

De gemeente Apeldoorn werkt momenteel aan de inrichting van een klimaatstraat. Zo komt er een Marktstroom door het centrum, een wadi en meer groen in het gebied rond de Marktstraat en Beekstraat. Uiteindelijk moet de binnenstad één groot stadspark worden.

Auteur: Jan Willem Kerssies


De gemeente Apeldoorn begon in 2010 met de uitvoering van het Regieplan Binnenstad, vertelt Arno Klein Goldewijk, projectmanager bij de gemeente Apeldoorn. “Dat had vooral te maken met het feit dat we door de economische crisis te kampen hadden met veel leegstand in het centrum. De investering moest ook als een vliegwiel dienen voor ondernemers die zich in het centrum wilden vestigen. In drie fases zijn we toen het centrum opnieuw gaan inrichten. We zijn begonnen aan de noordkant waar we meer ruimte gecreëerd hebben voor groen en nieuwe bankjes hebben geplaatst. Vervolgens is de westkant ook aangepakt.”

Momenteel wordt er in de derde fase hard gewerkt aan de herinrichting van de Markstraat en de Beekstraat. “In de Markstraat leggen we onder meer de Markstroom aan”, vertelt Klein Goldewijk. Door deze Marktstroom loopt straks een deel van het overtollige grondwater dat uit de parkeergarage Marktplein opgepompt wordt. Daarnaast vangt de Marktstroom overtollig regenwater op. Omdat het water continue gezuiverd wordt kunnen kinderen straks spelen in het water van de Marktstroom. “Een deel van het water dat door de Marktstroom loopt, wordt opgevangen in een cisterne, een ondergrondse wateropslag voor droge tijden in de zomer. Hier wordt eventueel afval dat in het water terecht is gekomen verwijderd. Daarna stroomt het schone water weer terug naar het begin van de Marktstroom”, aldus Klein Goldewijk.

''De Marktstroom bood ons een goede mogelijkheid om het regenwater af te koppelen van het riool. Maar we vonden ook dat het water andere functies moest krijgen. Dat is onder meer de reden geweest om het een speelfunctie voor kinderen mee te geven.''

Oude tijden herleven

Door de aanleg van de Marktstroom gaan oude tijden herleven, zegt Klein Goldewijk. “Het is eigenlijk een aansluiting op de stadsbeek de Grift, die in het verleden door het centrum van Apeldoorn liep.

De Grift is bijna in zijn geheel weer terug in de stad, nadat het in de vorige eeuw vrijwel volledig was gedempt. De Marktstroom bood ons een goede mogelijkheid om het regenwater af te koppelen van het riool. Maar we vonden ook dat het water andere functies moest krijgen. Dat is onder meer de reden geweest om het een speelfunctie voor kinderen mee te geven. Daarnaast kun je door de aanleg van het water in het centrum verkoeling creëren tijdens warme periodes.”

Voorbeeld

De gemeente heeft de regierol op zich genomen bij het aanleggen van de klimaatstraat. “Het moest voor bewoners en vastgoedeigenaren als voorbeeld dienen om ook te gaan investeren. De bewoners en vastgoedeigenaren waren blij met de plannen van de gemeente. Er is uiteindelijk een stroming ontstaan om samen de straat aan te pakken. Zo worden panden opgeknapt, de gevels vergroend en de leegstand teruggedrongen. Je merkt dat alle stakeholders het ook als hún klimaatstraat zien.”

Klimaatstraat

De Marktstroom maakt deel uit van de klimaatstraat. “Een gedeelte van onze stad waar we als ondernemers, bewoners, vastgoedeigenaren en gemeente samen werken aan een stad waar je meer groen, water en insecten vindt. Zo brengen we de Veluwe naar onze stad”, zo klinkt het vanuit de gemeente. Niet alleen wordt de Marktstroom aangelegd en het regenwater afgekoppeld, op een braakliggend terrein in de Beekstraat is een wadi aangelegd tussen twee panden. “Als de Marktstroom volloopt, wordt het water daar opgeslagen. De wadi is omringd met een groenstrook waar het voor mensen fijn is om te verblijven”, aldus Klein Goldewijk.

De aanleg van de Markstroom wordt deels vergoed vanuit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA). De eerste en tweede fase van de herinrichting van het centrum zijn mede gefinancierd door de provincie Gelderland en het Waterschap Vallei en Veluwe.

Door de bijdrage vanuit het DPRA heeft de gemeente het ambitieniveau voor het herinrichtingsproject kunnen verhogen, zo stelt Klein Goldewijk. “We hebben bijvoorbeeld een monitoringsprogramma opgezet. We verzamelen door middel van acht sensoren zoveel mogelijk data uit de klimaatstraat. Zo kunnen we veranderingen goed in kaart brengen. Denk bijvoorbeeld aan gegevens als temperatuur en luchtvochtigheid. We kunnen zo aantonen dat het koeler wordt door water en groen de stad in te brengen.” Het eerste gedeelte van de Marktstroom is gerealiseerd. Het totale project hoopt de gemeente Apeldoorn in april 2021 te hebben afgerond.

''We verzamelen door middel van acht sensoren zoveel mogelijk data uit de klimaatstraat. Zo kunnen we veranderingen goed in kaart brengen. Denk bijvoorbeeld aan gegevens als temperatuur en luchtvochtigheid. We kunnen zo aantonen dat het koeler wordt door water en groen de stad in te brengen.''

Klimaatplannen

De plannen uit het Regieplan Binnenstad zijn inmiddels bijna allemaal ten uitvoering gebracht. De gemeente Apeldoorn gaat nu verder met het opstellen van het masterplan binnenstad “Stadspark Apeldoorn”, met onder meer beleid op maatregelen om de openbare ruimte klimaatbestendig in te richten. “Het eerste zaadje is geplant om meer projecten zo aan te vliegen zoals we gedaan hebben met de klimaatstraat. Klimaatplannen worden nu concreet opgesteld in een omgevingsplan voor de binnenstad. Door gebiedsontwikkeling willen we de binnenstad nog meer vergroenen. Het moet uiteindelijk één groot stadspark worden waar het aangenaam wonen, werken en verblijven is”, zo besluit Klein Goldewijk.